Kitaplar; Bir Dönemi Anlamak

 Ne zor bir yere ait hissedemem. gidecek yerinin olmaması. Hayattan beklentin olmadan yaşayıp gitmek.

Yıllar önce Refik Halid Karay'ın Sürgün adlı eserine başlamış hüzün duygusu ağır gelince bırakmıştım. Bitirmek bu günlere nasipmiş. Suat Derviş'in Ankara Mahpusu sonrası ağır oldu. Sanki birbirinin devamı gibi halbuki dönem farklı.

Hilmi Bey Cumhuriyetin ilk yıllarında yaşar. Yeni kurulan ülkede ona yer yoktur. Beyrut, Halep ve Şam da gecen iki yıl. Hayatı  uçlarda yaşayarak dolu dolu iki yıl. Sürgün edilmek mi zor, gördükleri mi zor bilinmez. 

Vasfi'nin dönemimde Cumhuriyet kurulalı hayli zaman geçmiştir. Vasfi'nin mahpustan çıkışını hem dönemini hem de geçmişe dönerek okuruz. Vasfi Mahpus sonrası bilmediği şehir Ankara da pek duramaz İstanbul'a gider. Gider ama onu bekleyen kimse yoktur. Annesi daha Vasfi çıkmadan vefat eder. Ne sokaklara aittir Vasfi ne de toplumun bir kesimine. 

1945 yılında gazetede tefrika edilen kitap 1968 yılında kitap olarak basılır. 

İki kitapta da duygular çok güzel işlenmiştir. Yalnızlık hissi insanın içine işliyor. 

Reşat Nuri okumayı severim. En basit hikayeyi bile etkileyici bir dille aktarır. Nedense Değirmen'i okurken sıkıldım. Belki ara verdiğim için kitap pek sarmadı. Ufak bir depremin bu derece abartılarak gündem oluşturulmaya çalışılması arka planda ülkenin gidişatı.  konsept pek yabancı gelmedi. 

Bu üç kitapta da dikkatimi çeken insanlar ne çok içiyormuş. Hemen bir sofra kurmalar, davetler. meyhaneler. Meyhane ve saz alemi bol olunca bazı parça adları da geçiyor haliyle.   

Yandıkça oldu suzan kalb-i şeref-feşanım.

Mahsul-i süz-i dildir süzişlidir figanım.

 …

Söğüdün yaprağı narindir narin

İçerim yanıyor dışarım serin

...

Işte geldim, gidiyorum,

Şen olasın Halep şehri!

Alıntı 

Hürriyet insana insanlık vekarını kaybetmemek için lazım gelen şeylerin hepsini birden ve bir arada vermezse ona hürriyet denilemez. Hürriyet lugat kitaplarında boy gösteren ve tarif edilen bir kelime olmamalıdır.

Eğer hürriyet hayatın ihtiyaçları ile tezad halinde ise, eğer sizi en meşru ihtiyaçlarınızın kölesi yapmıyorsa, bilakis et rafınızdaki kimselerle tam bir ahenk içinde yaşamanızı mümkün kılıyorsa, o zaman size mutluluk getirir.

...

Keyifle kalın.